Je wilt een heleboel doen, je hebt je van alles voorgenomen, maar ondertussen heb je al 10 keer je social media gecheckt en 2 afleveringen van die serie op Netflix gekeken. Uitstelgedrag! Je kunt je er schuldig over voelen, maar uitstelgedrag is heel normaal. Zelfs de meest ambitieuze personen stellen taken uit. Vooral als je je een beetje overwhelmed of gestrest voelt komt het voor. Maar hoe voorkom je uitstelgedrag? Wat zijn de grootste oorzaken en wat kun je er aan doen?
Uitstelgedrag: wat niet te doen.
Het werkt bij uitstelgedrag eigenlijk precies als bij het opvrolijken van iemand die verdrietig is. Zeggen “ga het gewoon doen” helpt voor geen meter. Probeer jezelf of iemand anders die last heeft van uitstelgedrag dus niet aan te sporen om simpelweg aan de slag te gaan. Vecht vooral niet tegen je uitstelgedrag. Probeer het eerst te accepteren voordat je verder gaat. Straf jezelf niet af omdat je je tijd hebt zitten verdoen.
Wil je meer weten over uitstelgedrag? Collega Karen Visser schreef er een boek over. Een aanrader: Vandaag begin ik echt. Je uitstelgedrag de baas.
Wat je wél moet doen tegen uitstelgedrag
Probeeer je uitstelgedrag te overwinnen door je interne weerstand te overwinnen. Maar hoe doe je dat? Stel jezelf vooral de vraag: “Kan ik een [babystap] doen? Een ‘babystap’ is iets zo kleins en eenvoudigs dat je er altijd “ja” tegen gaat zeggen, zelfs als je heel weinig zin hebt en je er intern tegen verzet. Laten we bijvoorbeeld zeggen dat je het opruimen van je huis uitstelt. Je kunt jezelf dan afvragen of je twee minuten de tijd kan nemen om de vaatwasser uit te ruimen of je bed op kunt maken [de babystap]. Dat lijkt misschien weinig zoden aan de dijk te zetten. Maar je zult wel merken dat het in je hoofd is met je doet als je in actie komt.
Momentum zorgt dus voor je motivatie. Je hebt dit vast wel eens gemerkt als je geen zin had om te gaan sporten en het toch deed. De truc is om niet te wachten tot je gemotiveerd bent. Neem een kleine babystap die momentum genereert en blijf jezelf vervolgens afvragen of je niet gewoon een klein beetje meer kunt doen. Na het uitvoeren van die kleine babystap om de vaatwasser in te ruimen, kan het zo maar zijn dat je denkt “Ik ben al begonnen, dus ik kan net zo goed nog een beetje langer doorgaan en ook nog even de keuken soppen.” Vervolgens is de hele keuken schoon, ook al had je geen zin om de keuken schoon te maken.
De vier drijfveren van uitstelgedrag
Uitstelgedrag wordt vaak niet veroorzaakt omdat je heel lui bent of de motivatie niet hebt. Uitstelgedrag komt vaak voort uit een onderliggende drijfveer. Deze drijfveer maakt dat je maar blijft Netflixen terwijl je eigenlijk andere taken zou moeten uitvoeren. Soms ben je je bewust van deze drijfveren, maar vaak ook niet. Er zijn vier drijfveren die ervoor zorgen dat je uitstelgedrag gaat vertonen:
- angst
- overwhelm
- onzekerheid
- perfectionisme
Laten we eens kijken hoe we door babtstappen te nemen om de vier drijfveren van uitstel te overwinnen.
Angst overwinnen
Een manier om angst te overwinnen is door je angsten aan te ondergaan. Je stelt jezelf dan geleidelijk bloot aan dingen waarvoor je bang bent in een veilige omgeving.
Stel je voor dat jij bang bent voor het spreken in het openbaar. Dan zou je bijvoorbeeld in jouw huiskamer met een paar goede vrienden te spreken over iets waar jij veel over weet. Omdat dit veilig is, doe je het vaak wel. Dit spreken kun je geleidelijk uitbouwen. Eerst een vreemde uitnodigen, dan bijvoorbeeld spreken op een netwerkevent of via Facebook Live. En zo ga je steeds een stap verder.
De sleutel is niet om uit je comfortzone te breken, maar om jezelf te stretchen en je comfortzone steeds iets verder op te rekken. Begin met iets wat je kunt doen dat een heel klein beetje ongemakkelijk voelt, bouw van daaruit, en je zult meer en meer zelfvertrouwen krijgen.
Overwhelm overwinnen
Je voelt je overwhelmed als je je alleen maar op het grotere plaatje concentreert. Hoewel het belangrijk is om groots te dromen en inspiratie op te doen, als jij je daar alleen maar op richt, kan het bereiken van je doelen of dromen je ontmoedigen. Daarom is het veel beter om je doelen op te delen in een aantal kleinere doelen.
Als jij wilt afvallen en je voelt je overweldigd door alles wat je anders zou moeten doen dan kan je jezelf afvragen: “Kan ik me deze week richten op het drinken van 2 liter water per dag?” Door je op slechts één (of twee) prioriteiten tegelijk te focussen, heb je meer kans om van elk nieuw gedrag een gewoonte te maken. Zodra iets gewoonte is, kunt je nieuwe gewoonten toevoegen zonder dat je je overwhelmed voelt.
Onzekerheid overwinnen
Als je je niet kunt concentreren op de volgende stap die je moet uitvoeren om je doel te behalen, kan dit uitstelgedrag veroorzaken. Vaak is het van belang gewoon die stap te zetten en daarna je acties (op basis van feedback of een evaluatie) aan te passen.
Twijfel je bijvoorbeeld om voor jezelf te beginnen of van baan te veranderen? Dan kun je jezelf de volgende vraag stellen: “Kan ik deze week één nieuwe activiteit proberen en zien wat ik wel en niet leuk vind?” Ga dingen uitproberen. Ook al is je conclusie dat je het toch niet leuk vond, je krijgt wel meer inzicht in wat je voorkeuren zijn en waar je uitdagingen liggen.
Het draait hier niet om het maken van de ‘juiste’ keuze voor de lange termijn, maar eerder om het uitproberen en kijken of die taken leiden naar meer zelfbewustzijn en duidelijkheid.
Perfectionisme overwinnen
Perfectionisme. Vooral wij vrouwen hebben er vaak last van. En natuurlijk is het belangrijk om dingen goed te doen. Maar het is óók super belangrijk om dingen fout te doen. Je mag fouten maken. Tim Ferriss, auteur van het boek ‘de 4-urige werkweek (een van mijn favorieten) koos voor deze aanpak. Tim gaf zichzelf de opdracht om twee pagina’s per dag te schrijven. Het maakte niet uit wat er stond en wat de inhoud was. Deze babytstap omvatte zowel de hoeveelheid pagina’s (slechts twee), als zichzelf toestemming geven dat het niet perfect hoefde.
Tot slot: de beste tip tegen uitstelgedrag
Wanneer je aan de slag gaat om de drijfveren achter jouw uitstelgedrag aan te pakken zul je merken dat je steeds minder dingen gaat uitstellen. Hoe dan ook, de sleutel is om vandaag te beginnen met iets waar je gegarandeerd “ja” tegen zegt. Kies nu één taak die je hebt uitgesteld, zet een babystap die je momentum geeft en kijk dan wat er gebeurt als je door het zetten van kleine stappen uiteindelijk je doelen bereikt.
Dingen die je graag doet zorgen ervoor dat je minder last hebt van uitstelgedrag. Doe daarom zoveel mogelijk dingen waar je blij van wordt. Stel doelen en plan je tijd in, maar doe vooral waar je blij van wordt. Accepteren dat daar af en toe iets bijhoort dat minder leuk is, hoort daar ook bij.
Hulp nodig?
Heb jij ook regelmatig last van uitstelgedrag en werk je daarom minder productief? Wil je van alles bereiken, maar kom je soms door je eigen uitstelgedrag geen stap verder? Neem dan contact met me om op je vraag te stellen of om te bekijken hoe ik je verder kan helpen.